Her balın tadı, aroması ve rengi aynı mıdır?

Arılarımız doğadan topladıkları nektarı kovandaki işçi arılara teslim ediyorlar. Kovan içindeki işçi arılar nektarı hangi petek gözüne neye göre aktarıyorlar bilmiyoruz.

Bildiğimiz şey eğer başka bir nektar kaynağı yoksa arı tüm petek gözlerini aynı bal ile doldurur. Ama eğer çevrede çok fazla nektar kaynağı varsa petek gözlerindeki ballar bir mozaik gibi farklı kaynaklardan gelen nektarla dolduruluyor.

Bal kontrolü yaptığımızda bir çerçeve balın her köşesinde farklı balların aromasını ve tadını alabiliyoruz. Tüm petekler süzüldüğünde en baskın nektar hangi bitkiden geliyorsa onun kokusu ve aromasını hissediyoruz.

Her yıl arılarımızda aynı yerel rotayı izliyoruz.

Normalde aynı yerdeki aynı çiçeklerden her yıl aynı aromalı ve içerikli balı almamız gerektiğini düşünürüz ama bu böyle olmuyor. Örneğin bir sene kekik çok iyi nektar verirken bir sonraki sene böğürtlenler veya akasyalar daha çok nektar veriyor. Böylece balımızın her sene aroması, rengi ve tadı değişiyor.

Kestane balında bile bunu yaşıyoruz. Her sene aroması farklı oluyor.

Biz küçücük bir çevrede bu farkı yaşarken Artvin'in, Rize'nin, Muş'un, Tekirdağ'ın balı aynı lezzette, renkte, durulukta ve aromada olabilir mi? Asla olamaz. Az ya da çok mutlaka fark eder.

İstanbul'da büyük bir bal markasının fabrikasını gezdik. Bize farklı illerden özel yayla ballarını gösterdiklerinde çok şaşırmıştık. Çünkü hepsinin rengi ve duruluğu aynıydı. Bir şey daha dikkatimizi çekti bu şirket her yıl tonlarca ayçiçeği balı aldığı halde bir gram ayçiçeği balı satmıyordu.

Her sezon bizde bal değişirken bu firmalar nasıl oluyor da binlerce ton balı aynı aromada, akışkanlıkta ve renkte üretebiliyor. Paçal denen bir sistem olduğunu öğrendik, ne yazık ki topladıkları balları ısıl işlemden geçirerek, içindeki polenin bir kısmını veya tümünü çekerek birbirine karıştırıyor, aynı dokudaki balları üretiyorlar. Bu ballar sorunsuz satılıyor. Şekerlenmiyor, seri üretimde aynı şekilde çıkıyor.

Laboratuvar çıkışı değil, kovan çıkışı ham balı tüketmeliyiz.